Thế là sắp đến ngày khóa Cấp 3 Nguyễn Trãi 1970-1972 chúng mình kỷ niệm 50 năm ra trường. Ngôi trường khang trang được xây dựng từ nguồn ngân sách quĩ xổ số kiến thiết Thủ đô.

Còn nhớ những ngày đầu lớp 9, tháng 9 năm 1970, bạn bè từ muôn phương đổ về đây, về trường Nguyễn Trãi này, nhập học. Chiến tranh phá hoại của không quân Mỹ mới kết thúc. Biết bao học sinh đi sơ tán ở nhiều trường, cả các vùng xa xôi đất nước. Chúng mình vừa kết thúc lớp 8 từ nhiều trường về. Những ngày đầu còn bỡ ngỡ, ngại ngùng. Phải bước đầu làm quen. Trường tiến hành chia tách lớp, tập quân sự...

Và rồi các lớp cũng dần ổn định. Rất nhiều bạn từ các trường Việt Ba, Nguyễn Gia Thiều, Xuân Đỉnh, Nguyễn Văn Trỗi, Nguyễn Văn Bé , Yên Hòa, Nguyễn Huệ…  hòa chung với các bạn trước học ở Nguyễn Trãi, cùng có những kỷ niệm học sinh đáng nhớ.

Những trò nghịch dại như trèo ống nước, bát tiết, đốt hạt sưa đỏ (hạt thối), phi máy bay giấy từ tầng trên xuống tràn ngập sân trường.

  Hè năm 1971 chúng mình đã đến làng Cổ Nhuế gặt lúa giúp dân, đùa đến gãy giường và đạp tung cả  vách đất nhà bà chủ.

Và không thể quên các thầy cô với tình yêu thương học trò, sự kiên trì của những người làm nghề sư phạm đã đưa nhiều học sinh vào nền nếp. Ngày 20/11 đến thăm thầy cô, không mang quà tặng, và nếu có thì đó là những quà tặng giản dị mà ý nghĩa.

Năm 1972, cuộc chiến đấu chống Mỹ đi vào những ngày cam go ác liệt. Nhiều đợt, khóa cùng nhau tiễn các bạn lên đường nhập ngũ. Chiến trường Quảng trị sắp xảy ra những trận đánh dữ dội . Những đợt lớp kéo nhau lên tận nơi tập trung tân binh Đại Mỗ hay đến thăm nhà các bạn chuẩn bị đi chiến trường. Những vật kỷ niệm tặng các bạn tân binh gửi gắm bao nỗi niềm. Những lá thư từ chiến trường gửi về luôn chan chứa kỷ niệm, thấm đẫm tình bạn, nỗi nhớ nhung.

Ngày 16/4, bọn Mỹ ném bom trở lại Hà Nội, Hải Phòng. Các bạn lại hối hả sơ tán. Thi tốt nghiệp cũng như thi đại học, cả khóa đều không thi ở Hà Nội nữa. Nhớ đợt thi tốt nghiệp lớp 10 ở Hoài Đức. Đi thi khi trời tang tảng sáng. Đèn dầu mang theo, có bạn còn bị dầu đổ lên bài thi. Nhưng những ngày vất vả ấy sao chẳng thấy khó khăn cực khổ.

Mỗi khi nhớ về trường, chúng mình đều nhớ đến những dãy nhà sắp xếp theo hình chữ U. Sân trường, so với nhiều trường khác của Hà Nội, nhỏ thôi nhưng đầy tiếng cười đùa những giờ ra chơi, những thứ hai đầu tuần nghiêm chỉnh chào cờ và nghe những tin tức mới, ngóng tin tức của các bạn từ chiến trường xa. Rất tiếc, ngày ấy, trường Nguyễn Trãi của mình chưa có bài ca truyền thống. Mình nhiều khi vẫn thèm có được một bài hát của trường như học sinh Chu Văn An :

” Đi dưới hàng cây lộng gió Hồ Tây,

mái tóc tung bay lòng em trong mát lành,

từ bốn phương về đây cùng chung sức dựng xây,

hiến tất cả cho trường Chu văn An mến yêu của ta.

Bạn ơi, ta cất tiếng ca yêu đời

yêu mái trường ta yêu cuộc sống mới…”

Rồi nhớ những thầy cô, những người dày công ươm trái ngọt cho những người học sinh hôm nay. Những trò tinh nghịch làm thầy cô rầu lòng, những kết quả học tập và rèn luyện trồi sụt và cả những tâm tư của tuổi thơ chạm những bến bờ tuổi mới lớn.

Và rồi đọng lại trong mình là những kỷ niệm của tuổi học trò. Cả lớp dường như được cuốn vào những niềm vui chung khi chơi đùa, giận dỗi, kết quả những bài kiểm tra, những đam mê thể thao và những bài hát mới.  Những niềm vui, nhiều khi muốn hét thật to chia sẻ và những nỗi buồn, nhiều khi muốn chôn sâu, hay chỉ khi ngồi tâm sự cùng bạn thân mới dám mở lòng.

Và rồi chúng mình đã bước vào đời với những hành trang cuộc sống khác nhau. 50 năm quả là một thời gian dài để chiêm nghiệm. Dấu ấn khóa 1970-1972 đã in trong đầu chúng ta. Ngày in chiếc áo đồng phục của khóa, ai cũng đón nhận hồ hởi. Dĩ nhiên cũng phải giải thích nhiều cho dòng “ 1970-1972” cho những ai lần đầu tiên nhìn. Mình nhớ có lần, một cô giáo trẻ thế hệ sau trao đổi với mình như sau:

- Anh cho em hỏi là vì sao các anh lại tính khoá mình là 70-72 ạ? Các khoá khác đều là 3 năm.

Mình trả lời : Sau khi Mỹ dừng chiến tranh phá hoại, học sinh Hà Nôi sơ tán từ các tỉnh khác về học tiếp. Lúc đó bọn mình mới hết lớp 8, sẽ vào trường cấp 3 Nguyễn Trãi học tiếp lớp 9 và 10 (2 năm cuối của chương trình phổ thông 10 năm) mà. Khóa trên mình chỉ học 1 năm Nguyễn Trãi thôi.

Cô giáo nói: Hiểu rõ lịch sử thật thú vị ạ.

Đúng vậy, trong dòng chảy lịch sử, bản thân thời kỳ học trường cấp 3 Nguyễn Trãi, khóa chúng mình cũng mang một dấu ấn không thể quên.

Các hoạt động chung toàn khóa cũng dần hình thành. Năm kỷ niệm 1000 năm Thăng Long cũng là ngày toàn khóa gặp nhau lần đầu. Nhiều bạn lâu lắm mới gặp lại các bạn đồng học cùng lớp và cùng khóa.

Và rồi các năm sau là chuỗi những hoạt động chung của khóa: Thiên Sơn Suối Ngà, 55+, các đợt du lịch Campuchia, Lào, Yên Bái, Cao Bằng, Lào Cai, sông nước miền tây, Điện Biên Phủ, 70 năm thành lập trường Nguyễn Trãi…bạn bè vẫn luôn bên nhau.

Chợt thấy mình như đang viết những dòng lưu bút.