Những thi điệu biên cương hải đảo (trích trường ca)

 

Đỗ Quyên

 [Nhân sự kiện Trung Quốc đưa giàn khoan HD-981 và các tàu hải quân xâm chiếm, tấn công vùng biển thuộc chủ quyền Việt Nam trong các ngày 2,4,5 và 7 tháng 5/2014] *)

  

“Bốn dây nhỏ máu năm đầu ngón tay”

Nguyễn Du

 

 “Cần phải bắt những trật tự đã cứng đờ nhảy múa lên,

bằng cách hát cho chúng nghe các âm điệu của bản thân chúng.”

K. Marx

                                                                                                                          

“Phát minh ra giai điệu là bí ẩn tột cùng của các khoa học nhân văn.”

C. Lévi-Strauss

*

Thi sĩ dẹp hết chuyện cuối tuần cuối tháng cuối năm

Cuối đầu óc cuối ruột gan

Quá giang leo lưới lên biên ải Thị Hoa [1]

Cao Bằng vừa cao vừa xa từ đảo Vancouver Canada

Dùng trường ca may ra theo nổi đoàn văn nhân

May ra

Thì cứ từng bậc mà leo

Khắc đi khắc tới

(Nói ngay kẻo ngộ nhận tác quyền

Các câu chữ dưới đây thơ hóa phóng sự Trần Nhương

Nội dung chín mươi chín phần trăm cố thủ)

Đường từ thị xã Cao Bằng lên đồn Thị Hoa một trăm cây số ngót

Thuộc huyện Hạ Lang cái tên nghe đã kiếm cung

Chuyện biên thùy nhiều lắm

Trăm ngàn văn thi sĩ Việt xúm lại chửa chắc viết xuể thiếu tá đồn phó kể hoạch định đường biên binh tình ổn hơn không dễ lấn sâu

Như dạo trước

Bao giờ ông-bạn-anh cũng dành phần hơn chẳng nhường ông-bạn-em mấy nỗi thích chiếm đồng bãi ưa nhường núi đá cheo leo

Mình phải chuyển hơn ba trăm ngôi mộ nghĩa là ông bà ông vải ngụ nơi ấy từ lẩu từ lâu mộ họ chuyển về chỉ tròn mấy chục

(Thi sĩ ngưng thơ ra bàn thờ thắp nhang viếng các cụ tổ

Hai bên

Hương hỏa bay lên

Công bình thẳng tắp song phương)

Cột mốc 912

Bây giờ đẹp đá nhẵn thín không xi măng xù xà xù xì như đời ông Tây Râu anh Mãn Tóc đường tiểu ngạch buôn bán không nhộn nhịp vẫn thấy hàng chục xe tới xe lui bên này xuất gạo đi nhập về dược liệu

Chiều tối khách văn tới huyện lỵ Hạ Lang một trong hơn năm mươi huyện nghèo nhất Việt Nam và có bảy mươi tư cây số đường biên

Với Trung Quốc

Phóng sự kết

Chưa có thì giờ viết sâu chỉ dọc đường ghi chép

Thi sĩ hứa cập nhật

Bản trường ca kế tiếp

*

Lâu rồi anh mới gặp trăng thu

            trên nóc nhà hàng xóm

Hàng xóm tứ thời vẫn là hàng xóm

Trăng thu mãi là trăng bốn mùa

Cái nóc nhà

Cái nóc nhà hàng xóm có thể chập chờn

                trống vắng

Trong tầm nhìn của anh

              xuân hạ đông

Lá xanh đất hồng tuyết trắng

Ngủ ngon nghe em

Anh đứng ru bên nóc nhà hàng xóm

          vàng thu

*

Đang soạn câu

                        Phụ nữ dễ chết vì thơ và nhà thơ -

                        Một vài dòng cả đời nghiêng ngả -

                        Cho em ngắm mười ngón tay thơ đâu -

Thì gặp câu

“Hai mươi ba năm trở về chín người lính sống sót trong trận Gạc Ma sống ra sao

Anh Dũng tâm sự con cái từng cho rằng chuyện anh bị Trung Quốc bắt làm tù binh là

Hoàn toàn không có thật” [2]

Sự bình đẳng và khoan nhượng chưa tự hiện diện giữa thi từ

Chữ lớn nuốt chữ bé

Nhịp mạnh đè nhịp lép

Mưa rơi là rơi ngoài trời

Bàn văn là nơi Thi sĩ cúi đầu

Và xếp đặt

(Giữ nguyên câu

Không nguyên văn

                               cho vừa thi điệu):

            “Ngày Mười ba tháng Ba năm 2012 [3]

Nhà báo quân đội Mai Thanh Hải viết

trên blog cá nhân:

… Quần đảo Trường Sa gồm khoảng một trăm bốn mươi tám đảo nhỏ

đảo san hô và đảo chìm ở giữa

biển Đông

hiện nay là của huyện Trường Sa tỉnh Khánh Hoà

  

…Trong những tháng đầu năm 1988 Hải quân Trung Quốc cho quân

chiếm đóng một số bãi đá

Hải quân Việt Nam đưa vũ khí khí tài ra đóng giữ

ngăn chặn được hành động mở rộng phạm vi

Đầu tháng Ba Trung Quốc huy động hai hạm đội xuống khu quần đảo

Tư lệnh Hải quân Việt Nam lệnh cho Vùng 4 sẵn sàng chiến đấu

Mười chín giờ ngày Mười một tàu HQ-604 rời cảng ra đảo Gạc Ma

Chiến dịch CQ-88

Tàu HQ-605 đến Len Đao năm giờ ngày Mười bốn và cắm cờ Việt Nam trên đảo

Bộ Tư lệnh Hải quân ra lệnh cho công binh khẩn trương dùng xuồng chuyển

vật liệu xây dựng lên đảo ngay trong đêm Mười ba

Lữ đoàn 146 bí mật đổ bộ cắm cờ Việt Nam và triển khai 4 tổ bảo vệ đảo

Trung Quốc điều thêm hai hộ vệ hạm trang bị pháo 100 mm và

yêu cầu phía Việt Nam rút khỏi đảo Gạc Ma

Sáng ngày Mười bốn

Thiếu uý Trần Văn Phương

và hai chiến sĩ Nguyễn Văn Tư

Nguyễn Văn Lanh

được cử lên đảo bảo vệ lá cờ Việt Nam đang cắm

Sáu giờ sáng

Hải quân Trung Quốc thả ba thuyền nhôm và bốn mươi quân đổ bộ lên đảo

giật cờ Việt Nam

Hạ sĩ Nguyễn Văn Lanh bị lê đâm và bị bắn trọng thương

Thiếu úy Trần Văn Phương bị bắn tử thương

trước khi chết thiếu úy Phương đã hô

Thà hy sinh chứ không chịu mất đảo

hãy để cho máu của mình tô thắm lá cờ truyền thống Quân chủng Hải quân

Hải quân Trung Quốc cho quân xông về phía tàu Việt Nam

Thuyền trưởng Vũ Phi Trừ chỉ huy bộ đội trên tàu sử dụng các loại súng AK47, RPD, B-40, B-41 đánh trả quyết liệt buộc đối phương phải nhảy xuống biển

bơi trở về tàu

Trung Quốc tiếp tục nã pháo

Tàu HQ-604 của Việt Nam bị thủng nhiều lỗ và chìm dần

Thuyền trưởng Vũ Phi, lữ đoàn phó 146 Trần Đức Thông cùng một số thủy thủ trên tàu đã hy sinh

Đảo Cô Lin

lúc sáu giờ

tàu HQ-505 của Hải quân Việt Nam đã cắm hai lá cờ trên đảo

Tám giờ mười lăm phút

thủy thủ tàu HQ-505 dập lửa cứu tàu bảo vệ đảo

và đưa xuồng đến cứu thủy thủ tàu HQ-604 bị chìm phía bãi Gạc Ma gần đó

Thượng uý Nguyễn Văn Chương và trung uý Nguyễn Sĩ Minh chỉ huy

đưa thương binh và chiến sĩ về tàu 505

Thi hài Trần Văn Phương và Nguyễn Văn Tư, cùng các thương binh

được đặt trên xuồng

Số người còn sức một tay bám thành xuồng một tay

làm mái chèo đưa xuồng về đến bãi Cô Lin

Trong trận chiến ngày Mười bốn

Hải quân Việt Nam bị thiệt hại ba tàu

ba người hy sinh

mười một người khác bị thương

bảy mươi người bị mất tích

(sau này Trung Quốc trao trả Việt Nam chín người bị bắt

sáu mươi tư người vẫn mất tích và

được xem là đã hy sinh

                                     cho tới tận hôm nay)

Nhờ hành động dũng cảm của thuyền trưởng Vũ Huy Lễ và tập thể tàu HQ-505

tàu Việt Nam nằm trên đá Cô Lin và giữ được bãi đá ngầm này

Trung Quốc chiếm đá Gạc Ma từ ngày Mười sáu

tháng Ba năm 1988 và vẫn giữ

cho tới tận giờ này

Suốt thời gian chiến sự

Hải quân Liên Xô đóng ở Cam Ranh đã không can thiệp

dù giữa Việt Nam và Liên Xô có ký riêng một

hiệp ước

liên minh quân sự

Khi các tàu Hải quân Việt Nam bị đánh đắm

tàu chiến Trung Quốc chặn không cho tàu Hội Chữ thập đỏ vào

để cứu chữa thương binh…”

*

“Không làm nắm đấm trong tay kẻ khác”[4]

anh làm thơ lên mỗi ngón tay em

tay phải thơ thời cuộc tay trái thơ tình

             nghe em

nếu lời thơ không thể hết tình

anh xin được nuốt

từng đốt

từng đốt

ngón tay

 em sẽ nở hoa trong anh

nếu lời thơ không phận sự thế thời

hóa lửa thay thơ

tay mình

 anh sẽ phải tự đốt

 

“Không làm nắm đấm trong tay kẻ khác”.

 

Vancouver 2011 - 2014 (Bản 10/5)

Đỗ Quyên

                 

--------

*) Trích ghép trường ca Trăm thi điệu, với tu chỉnh hai chương 65 & 74. Phiên bản 9/5 đã đăng trên trang mạng khác.

[1] Trần Nhương; Lên biên giới Thị Hoa huyện Hạ Lang (Cao Bằng), trannhuong.com 29/10/2011.

[2] Quỳnh Chi; rfa.org 1/11/2011.

[3] Mai Thanh Hải; Chiến dịch CQ-88 và trận chiến 14/3/1988 tại Trường Sa, maithanhhaiddk.blogspot.com 13/3/2012.

[4] Thơ Bùi Chí Vinh.